Trong những năm gần đây, cấy chỉ ngày càng trở thành một lựa chọn điều trị phổ biến. Đặc biệt trong lĩnh vực y học cổ truyền và phục hồi chức năng. Phương pháp này không chỉ ứng dụng các nguyên lý châm cứu mà còn kết hợp với sự tiến bộ của y học hiện đại. Nó đã mang lại hiệu quả điều trị cao cho nhiều bệnh lý mãn tính và không lây. Tuy nhiên, cấy chỉ cũng tồn tại một số rủi ro mà người bệnh cần hiểu rõ.
I. Cấy chỉ là gì?
Là phương pháp điều trị bằng cách sử dụng chỉ tự tiêu cấy vào các huyệt vị trên cơ thể. Kỹ thuật này dựa trên nguyên lý châm cứu của Đông y. Thay vì dùng kim châm rồi rút ra, bác sĩ sẽ để lại đoạn chỉ nhỏ trong huyệt đạo. Chỉ này sẽ tự tiêu trong khoảng 10 – 20 ngày, giúp kích thích huyệt vị liên tục mà không cần phải châm cứu nhiều lần.
Quá trình cấy chỉ được thực hiện bằng cách dùng kim chuyên dụng để đưa chỉ vào đúng vị trí huyệt đạo. Khi chỉ bắt đầu tự tiêu, nó sẽ tạo ra phản ứng kích thích sinh học tại chỗ, từ đó kích hoạt hệ thần kinh, tăng tuần hoàn máu và hỗ trợ hồi phục chức năng ở vùng bị tổn thương.
II. Ưu điểm của phương pháp cấy chỉ:
1. Hiệu quả điều trị nhanh và kéo dài:
Một trong những lý do cấy chỉ được đánh giá là hiệu quả điều trị rõ rệt và nhanh chóng. Nhiều bệnh nhân cảm thấy cải thiện tình trạng bệnh chỉ sau 1 – 2 buổi trị liệu. Khác với châm cứu truyền thống – đòi hỏi phải châm kim hàng ngày hoặc cách ngày – thì với cấy chỉ, chỉ cần thực hiện mỗi 10 – 15 ngày/lần, tác động vẫn được duy trì liên tục trong thời gian dài.
Ngoài ra, tác dụng điều trị của cấy chỉ thường bền vững và lâu dài, giảm tần suất tái phát bệnh. Với các bệnh lý mạn tính như đau lưng, thoái hóa cột sống, viêm xoang, hen phế quản hay di chứng sau đột quỵ, cấy chỉ được xem là một trong những biện pháp kiểm soát triệu chứng hiệu quả.
2. Không dùng thuốc – tránh tác dụng phụ:
Phương pháp cấy chỉ hoàn toàn không sử dụng thuốc uống hoặc tiêm truyền. Điều này đặc biệt có lợi cho những bệnh nhân không thể hoặc không muốn sử dụng thuốc Tây do lo ngại về tác dụng phụ như tổn thương gan, thận, dạ dày hoặc phản ứng phụ khác.
Thay vào đó, chỉ tự tiêu được đưa vào huyệt sẽ giúp kích thích cơ thể sản sinh ra các hoạt chất sinh học tự nhiên, thúc đẩy quá trình tự hồi phục mà không phụ thuộc vào dược phẩm. Đây là một ưu điểm lớn, đặc biệt với người cao tuổi, người mắc nhiều bệnh nền hoặc hệ tiêu hóa yếu.
3. Phù hợp cho nhiều đối tượng:
Cấy chỉ là một phương pháp điều trị lành tính, an toàn và có thể áp dụng cho nhiều đối tượng. Nó có thể áp dụng cho từ người trưởng thành, người cao tuổi đến trẻ em (trên 6 tuổi). Đặc biệt, những người bị bệnh xương khớp mạn tính, suy nhược cơ thể, rối loạn nội tiết ,… Đều có thể sử dụng cấy chỉ như một giải pháp điều trị hỗ trợ hoặc thay thế.
4. Tiết kiệm thời gian và chi phí:
So với các phương pháp châm cứu thông thường hoặc điều trị nội khoa kéo dài, cấy chỉ tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí. Một lần điều trị thường chỉ kéo dài khoảng 30 – 60 phút và mỗi liệu trình cách nhau từ 10 – 15 ngày. Người bệnh không cần nằm viện, có thể về ngay sau điều trị và quay lại công việc bình thường.
Hơn nữa, khi cấy chỉ đúng cách và đúng chỉ định, hiệu quả kéo dài sẽ giúp người bệnh giảm tần suất điều trị, giảm sử dụng thuốc, từ đó tiết kiệm chi phí điều trị trong dài hạn.
5. Tăng cường lưu thông máu và hệ miễn dịch:
Chỉ tự tiêu khi cấy vào huyệt vị sẽ tạo ra một phản ứng kích thích sinh học. Nó giúp tăng chuyển hóa và tuần hoàn máu tại vùng được tác động. Nhờ đó, quá trình tái tạo mô, cải thiện dinh dưỡng vùng tổn thương được tăng cường, nâng cao sức khỏe tổng thể và khả năng miễn dịch của người bệnh.
Cấy chỉ còn giúp điều hòa nội tiết tố, làm giảm stress, hỗ trợ điều trị các bệnh rối loạn thần kinh, mất ngủ, suy nhược cơ thể và các chứng bệnh liên quan đến chức năng cơ – xương – khớp.
III. Nhược điểm và rủi ro có thể gặp:
Tuy sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội, nhưng cấy chỉ cũng có những nhược điểm và rủi ro. Người bệnh cần lưu ý đến một số nhược điểm và nguy cơ sau:
1. Nguy cơ chảy máu:
Trong một số trường hợp, nếu bác sĩ không xác định đúng huyệt vị hoặc đưa kim sai hướng, chỉ có thể chạm vào mạch máu hoặc vùng cơ nhiều mao mạch, gây chảy máu nhẹ tại chỗ. Tuy đây là hiện tượng không nghiêm trọng, nhưng có thể gây lo lắng cho người bệnh nếu không được giải thích rõ từ trước.
2. Nhiễm trùng tại vị trí cấy chỉ:
Là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu nên yêu cầu vô trùng tuyệt đối trong quá trình thực hiện. Nếu dụng cụ không được tiệt trùng đúng cách, hoặc da người bệnh không được sát khuẩn kỹ lưỡng, vi khuẩn có thể xâm nhập gây nhiễm trùng tại chỗ. Biểu hiện có thể là sưng, đỏ, đau nhức hoặc chảy dịch mủ.
3. Lây nhiễm chéo nếu không vô khuẩn tốt:
Việc sử dụng chung kim hoặc chỉ cho nhiều bệnh nhân (trong trường hợp vô ý hoặc sơ suất) có thể dẫn đến nguy cơ lây nhiễm chéo các bệnh truyền nhiễm như viêm gan B, C, HIV… Đây là một nguy cơ nghiêm trọng nếu cơ sở y tế không thực hiện quy trình vô trùng đúng tiêu chuẩn y khoa.
4. Hiện tượng “vượng châm”:
Một số người bệnh có thể gặp phản ứng sau khi cấy chỉ. Ví dụ như các biểu hiện chóng mặt, buồn nôn, đổ mồ hôi, tụt huyết áp hoặc ngất xỉu. Nguyên nhân thường là do tâm lý sợ hãi, căng thẳng quá mức hoặc do phản ứng mẫn cảm của cơ thể với tác động kích thích huyệt đạo.
Bác sĩ cần hướng dẫn người bệnh chuẩn bị tâm lý ổn định, giữ bình tĩnh. Và đặc biệt nằm nghỉ sau khi cấy chỉ để tránh xảy ra hiện tượng vượng châm.
5. Không phù hợp với một số đối tượng:
Cấy chỉ không được chỉ định trong các trường hợp như:
+ Người đang sốt cao
+ Có bệnh lý cấp tính
+ Phụ nữ mang thai
+ Người bị rối loạn đông má
+ Bệnh nhân đang có viêm nhiễm ngoài da tại vùng huyệt
+ Người suy kiệt nặng hoặc có tiền sử dị ứng với chỉ tự tiêu
Vì vậy, trước khi thực hiện, người bệnh cần được khám sàng lọc kỹ lưỡng và cung cấp đầy đủ thông tin sức khỏe cho bác sĩ điều trị.
