Châm cứu là một phương pháp điều trị lâu đời trong y học cổ truyền, không chỉ phổ biến ở các nước châu Á như Trung Quốc, Việt Nam mà còn được công nhận rộng rãi trên thế giới. Phương pháp này đã được chứng minh có hiệu quả trong điều trị nhiều loại bệnh mãn tính, đau nhức và rối loạn chức năng cơ thể mà không cần dùng thuốc. Vậy châm cứu thực chất là gì? Tác dụng của nó ra sao? Cần lưu ý điều gì khi áp dụng phương pháp này? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện và khoa học nhất về châm cứu.
I. Châm cứu là gì?
Là một phương pháp chữa bệnh của y học cổ truyền, sử dụng kim châm chuyên dụng tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể. Các huyệt đạo này được xem là điểm kết nối giữa các kinh mạch – nơi lưu thông khí huyết và điều hoà hoạt động của các cơ quan nội tạng.
Phương pháp châm cứu bao gồm hai kỹ thuật chính:
-
Châm: Dùng kim mảnh đâm xuyên qua da tại các huyệt vị.
-
Cứu: Hơ ngải cứu (một loại thảo dược khô) để tạo nhiệt tác động lên huyệt vị.
Ngày nay, y học hiện đại còn áp dụng kỹ thuật điện châm (dùng dòng điện nhẹ tác động lên kim) để tăng hiệu quả điều trị.
II. Cơ chế hoạt động:
Theo y học cổ truyền, châm cứu giúp điều hòa khí huyết, khai thông kinh lạc, cân bằng âm dương – những yếu tố quan trọng giúp cơ thể khỏe mạnh.
Còn theo y học hiện đại, châm cứu có thể:
-
Kích thích thần kinh trung ương: Khi kim châm được đặt vào đúng huyệt vị, cơ thể sẽ tạo ra phản ứng kích thích hệ thần kinh.
-
Tăng tiết chất giảm đau tự nhiên: Như endorphin, serotonin – giúp giảm đau, cải thiện tâm trạng.
-
Cải thiện lưu thông máu và chống viêm: Kim châm giúp giãn mạch máu cục bộ, giảm sưng, đau hiệu quả.
-
Điều chỉnh hoạt động hệ thần kinh tự động: Từ đó cải thiện giấc ngủ, tiêu hóa và giảm stress.
III. Tác dụng đối với sức khỏe:
1. Giảm đau hiệu quả:
Đây là lý do phổ biến nhất khiến người bệnh tìm đến châm cứu. Phương pháp này hỗ trợ điều trị các dạng đau như:
-
Đau vai gáy, đau lưng, thoát vị đĩa đệm
-
Đau thần kinh tọa
-
Đau đầu, đau nửa đầu (migraine)
-
Đau khớp, viêm khớp
-
Đau sau phẫu thuật hoặc chấn thương
2. Điều trị rối loạn tiêu hóa:
Châm cứu giúp cải thiện các chứng như:
-
Rối loạn tiêu hóa chức năng
-
Hội chứng ruột kích thích (IBS)
-
Viêm loét dạ dày – tá tràng
-
Buồn nôn do hóa trị hoặc ốm nghén
3. Cải thiện rối loạn giấc ngủ:
Châm cứu giúp thư giãn hệ thần kinh, tăng tiết serotonin – chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến giấc ngủ. Nhờ đó hỗ trợ điều trị:
-
Mất ngủ kinh niên
-
Ngủ không sâu giấc
-
Thức giấc nhiều lần trong đêm
4. Giảm căng thẳng, lo âu và trầm cảm:
Châm cứu điều chỉnh hoạt động của hệ thần kinh, cân bằng hormone và kích thích giải phóng endorphin giúp:
-
Giảm stress
-
Ổn định tâm lý
-
Tăng khả năng tập trung, cải thiện tinh thần
5. Hỗ trợ điều trị liệt mặt, tai biến:
Châm cứu giúp phục hồi chức năng cơ mặt, cải thiện lưu thông máu não và tăng cường kết nối thần kinh, đặc biệt hiệu quả nếu thực hiện sớm sau tai biến mạch máu não.
IV. Châm cứu có tác dụng phụ không?
Phần lớn người bệnh không gặp tác dụng phụ nghiêm trọng nếu châm cứu đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, một số phản ứng nhẹ có thể xảy ra như:
-
Đau nhẹ hoặc chảy máu tại điểm châm
-
Bầm tím quanh vùng huyệt đạo
-
Chóng mặt, mệt mỏi sau khi châm cứu
Những tác dụng phụ này thường không nghiêm trọng và sẽ tự hết sau vài giờ. Nếu các triệu chứng kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn, cần đến bác sĩ kiểm tra.
