Cấy chỉ là một phương pháp trị liệu thuộc y học cổ truyền, kết hợp giữa kỹ thuật châm cứu Đông y với tiến bộ y học hiện đại. Phương pháp này đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý về xương khớp, thần kinh, tiêu hóa và nhiều vấn đề mãn tính khác. Vậy cấy chỉ là gì? Có tác dụng ra sao và cần lưu ý điều gì khi thực hiện? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.
I. Cấy chỉ là gì?
Cấy chỉ (chôn chỉ, nhu châm) là một phương pháp châm cứu hiện đại, trong đó bác sĩ sẽ cấy một đoạn chỉ tự tiêu (thường là chỉ catgut) vào huyệt đạo để kích thích lâu dài lên hệ thần kinh, tăng cường tuần hoàn máu và điều hòa khí huyết.
Khác với châm cứu truyền thống, tác động của cấy chỉ kéo dài trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần nhờ sự tồn tại của chỉ tự tiêu trong cơ thể. Phương pháp này giúp duy trì kích thích huyệt vị liên tục mà không cần thực hiện nhiều lần châm như cách truyền thống.
Loại chỉ thường dùng trong cấy chỉ:
-
Chỉ Catgut: Đây là loại chỉ tự tiêu phổ biến, có nguồn gốc từ collagen động vật (thường là ruột cừu hoặc bò). Catgut có tính an toàn, dễ phân hủy sinh học và tương thích cao với cơ thể.
-
Chỉ PDO, PDS, Polyglecaprone: Là các loại chỉ y khoa tổng hợp có độ bền cao, tan chậm, phù hợp với các mục tiêu điều trị cụ thể.
II. Tác dụng của phương pháp cấy chỉ:
Cấy chỉ không đơn thuần là kỹ thuật y học, mà là một liệu pháp điều trị toàn diện cho cơ thể, mang lại nhiều tác dụng tích cực, đặc biệt trong các bệnh mạn tính.
1. Giảm đau, phục hồi vận động:
Cấy chỉ đặc biệt hiệu quả với các bệnh lý xương khớp như:
-
Thoái hóa đốt sống cổ, thắt lưng
-
Đau vai gáy, đau thần kinh tọa
-
Thoát vị đĩa đệm
-
Viêm đa khớp, phong thấp
Tác động của chỉ vào huyệt giúp:
-
Giãn cơ, giảm co cứng
-
Tăng tuần hoàn máu tại vùng tổn thương
-
Kích thích cơ thể sản sinh endorphin – chất giảm đau tự nhiên
2. Cải thiện chức năng thần kinh:
Phương pháp này thường được chỉ định cho:
-
Di chứng sau tai biến, đột quỵ
-
Liệt nửa người, liệt dây thần kinh số VII
-
Rối loạn thần kinh thực vật
Việc kích thích huyệt vị giúp phục hồi tín hiệu thần kinh, cải thiện khả năng vận động, phối hợp cơ bắp và ổn định hệ thần kinh trung ương.
3. Hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa, hô hấp:
Cấy chỉ còn được áp dụng trong điều trị các bệnh:
-
Viêm loét dạ dày – tá tràng
-
Hội chứng ruột kích thích
-
Viêm xoang, hen suyễn, viêm phế quản
Thông qua tác động vào các huyệt liên quan đến hệ tiêu hóa và hô hấp, phương pháp giúp giảm viêm, điều hòa chức năng và hỗ trợ phục hồi niêm mạc.
4. Nâng cao thể trạng, tăng đề kháng:
Cấy chỉ giúp cải thiện lưu thông khí huyết, điều hòa ngũ tạng, tăng sức đề kháng. Bệnh nhân sau điều trị thường cảm thấy khỏe khoắn, ăn ngon, ngủ sâu giấc hơn.
III. Cấy chỉ bao lâu thì có tác dụng?
Thông thường, sau một buổi điều trị cấy chỉ, người bệnh sẽ bắt đầu cảm nhận được tác dụng trong vòng từ 7 đến 14 ngày. Đây là khoảng thời gian chỉ tự tiêu phát huy hiệu quả kích thích huyệt vị, thúc đẩy cơ thể sản sinh ra các chất nội sinh có lợi như endorphin và tăng sinh tế bào tái tạo mô tổn thương. Mỗi lần điều trị diễn ra khá nhanh chóng, thường kéo dài từ 30 đến 60 phút, tùy vào số lượng huyệt vị được cấy.
Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là không gây đau nhiều. Nhờ kim cấy chỉ rất nhỏ, cùng với kỹ thuật châm chính xác vào huyệt, người bệnh chỉ có cảm giác như kiến cắn nhẹ. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc gây tê tại chỗ để giảm cảm giác khó chịu trong quá trình thực hiện. Ngoài ra, vì không phải dùng thuốc, bệnh nhân không cần lo ngại đến các tác dụng phụ như suy gan, suy thận hay tổn thương dạ dày do lạm dụng thuốc giảm đau.
IV. Lưu ý quan trọng sau khi cấy chỉ:
-
Tránh tắm nước lạnh, vận động mạnh trong 24–48 giờ đầu.
-
Kiêng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích.
-
Không ăn đồ sống, cay nóng trong 1–2 ngày.
-
Theo dõi cơ thể, tái khám định kỳ theo chỉ định.
-
Luôn thực hiện cấy chỉ tại cơ sở y tế uy tín với bác sĩ chuyên khoa Y học cổ truyền.