Trong các bệnh lý nha khoa phổ biến hiện nay, mòn cổ chân răng là tình trạng thầm lặng nhưng có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tình trạng này thường bị nhầm lẫn với sâu răng hoặc viêm lợi. Nó khiến không ít người bỏ qua những dấu hiệu ban đầu quan trọng.
Vậy mòn cổ chân răng là gì? Có nguy hiểm không? Điều trị và phòng ngừa như thế nào cho hiệu quả? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ và bảo vệ tốt hơn sức khỏe răng miệng của mình.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về mòn cổ chân răng. Từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết đến các phương pháp điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả.
I. Mòn cổ chân răng là gì?
Mòn cổ chân răng là tình trạng mất đi lớp men và ngà răng ở vùng cổ răng. Đây là vùng rất nhạy cảm, khi men răng bị mòn sẽ làm lộ ngà răng bên trong, gây ê buốt và dễ bị tổn thương. Mòn cổ chân răng thường xuất hiện dưới dạng một rãnh sâu hình chữ V ở mặt ngoài của răng. Nếu không được xử lý kịp thời, vùng mòn có thể lan rộng sang các chân răng khác. Đồng thời nó còn làm yếu chân răng, gây đau nhức và tăng nguy cơ viêm nhiễm, sâu răng,…
II. Nguyên nhân gây mòn cổ chân răng:
Mòn cổ chân răng xảy ra do nhiều nguyên nhân kết hợp. Trong đó chủ yếu là các yếu tố cơ học và hóa học tác động lên vùng cổ răng:
-
Đánh răng sai cách: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Đánh răng quá mạnh hoặc dùng bàn chải lông cứng dễ làm tổn thương men răng cổ. Đánh răng ngang cũng khiến men răng bị mài mòn và lợi bị tụt xuống. Khi lợi tụt, chân răng sẽ bị lộ ra ngoài rất nhạy cảm. Vùng cổ răng chỉ được bảo vệ bởi lớp men rất mỏng hoặc ngà răng. Do đó, vùng này rất dễ bị mòn nếu bị cọ xát liên tục.
-
Tụt lợi: do viêm nướu hoặc cao răng tích tụ lâu ngày khiến chân răng lộ ra ngoài. Lớp bảo vệ chân răng mỏng manh dễ bị mòn bởi các tác động cơ học hoặc hóa học.
-
Tác động hóa học: Thức ăn, đồ uống có tính axit cao như nước ngọt có gas, trái cây chua, rượu bia, hoặc thói quen nghiến răng, cắn vật cứng cũng góp phần làm mòn men răng vùng cổ.
-
Răng lệch lạc: không đều khiến lợi phủ không đều, dễ tụt và làm lộ chân răng, tăng nguy cơ mòn cổ chân răng.
-
Thói quen xấu: Hút thuốc lá, ăn uống không khoa học, thiếu canxi và vitamin cũng làm men răng yếu đi, dễ bị mòn.
III. Dấu hiệu nhận biết mòn cổ chân răng:
Mòn cổ chân răng phát triển âm thầm, thường khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, bạn có thể thấy các biểu hiện sau:
-
Rãnh mòn hình chữ V ở cổ răng: Đây là dấu hiệu đặc trưng nhất, có thể nhìn thấy hoặc cảm nhận khi chạm vào.
-
Răng ê buốt, nhạy cảm: Khi ăn uống đồ nóng, lạnh, chua hoặc ngọt, cảm giác ê buốt xuất hiện rõ rệt do ngà răng lộ ra ngoài.
-
Răng đổi màu: Màu răng có thể trở nên vàng hoặc xỉn màu do mất men bảo vệ.
-
Nướu sưng đỏ, đau nhức: Viêm nướu do thức ăn giắt vào vùng mòn, gây kích ứng và chảy máu khi đánh răng.
-
Răng trông dài hơn bình thường: Do lợi tụt xuống làm lộ nhiều chân răng hơn.
-
Đau khi nhai: Ở giai đoạn nặng, nó có thể gây đau nhức và khó chịu khi ăn nhai.
IV. Các phương pháp điều trị:
Tùy vào mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Qua đó nhằm bảo vệ răng, giảm ê buốt và phục hồi thẩm mỹ.
1. Trám răng cổ chân – Giải pháp cho mòn nhẹ đến vừa:
Trám răng cổ chân là phương pháp phổ biến và được áp dụng rộng rãi nhất cho các trường hợp mòn nhẹ hoặc vừa. Quy trình điều trị bao gồm:
-
Bác sĩ làm sạch vùng răng bị mòn, loại bỏ mô răng yếu, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
-
Sử dụng vật liệu trám chuyên dụng như composite hoặc GIC để lấp đầy rãnh mòn, tái tạo lại hình dáng cổ răng.
-
Miếng trám giúp bảo vệ ngà răng khỏi các tác động bên ngoài, giảm cảm giác ê buốt khi ăn uống.
Ưu điểm của trám răng là thực hiện nhanh chóng, chi phí hợp lý và không gây đau đớn. Tuy nhiên, vật liệu trám có thể bị bong tróc theo thời gian do tác động lực nhai và môi trường miệng. Do đó, người bệnh cần tái khám định kỳ để kiểm tra và phục hồi miếng trám khi cần thiết.
2. Bọc răng sứ – Phương pháp cho mòn cổ chân răng nặng
Khi mòn cổ chân răng đã lan rộng, làm suy yếu cấu trúc răng hoặc gây ê buốt nghiêm trọng, bọc răng sứ là lựa chọn tối ưu để bảo vệ răng thật đồng thời cải thiện thẩm mỹ.
-
Bác sĩ sẽ mài nhỏ răng thật để tạo hình trụ, lấy dấu răng để chế tác mão sứ phù hợp với kích thước và màu sắc răng tự nhiên.
-
Mão sứ được lắp vừa khít lên răng thật, bảo vệ răng khỏi vi khuẩn và các tác nhân gây hại.
-
Bọc răng sứ giúp tăng độ bền chắc, phục hồi chức năng ăn nhai và duy trì thẩm mỹ lâu dài.
-
Tuổi thọ của mão sứ có thể kéo dài từ 10-15 năm nếu được chăm sóc đúng cách.
Phương pháp này phù hợp với các trường hợp mòn cổ chân răng nặng hoặc đã điều trị tủy, giúp duy trì răng thật trên cung hàm lâu dài.
3. Ghép lợi – Giải pháp cho trường hợp tụt lợi kèm mòn cổ chân răng:
Tụt lợi là nguyên nhân phổ biến khiến chân răng bị lộ ra ngoài và dễ bị mòn. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật ghép lợi nhằm che phủ vùng chân răng bị tụt, bảo vệ răng và cải thiện thẩm mỹ.
-
Phẫu thuật ghép lợi sử dụng mô mềm lấy từ chính khoang miệng hoặc vật liệu nhân tạo để ghép vào vùng lợi bị tụt.
-
Phương pháp này giúp giảm ê buốt, ngăn ngừa viêm nhiễm và tăng tuổi thọ cho răng.
-
Kết quả thành công phụ thuộc nhiều vào vị trí ghép, kỹ thuật bác sĩ và tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Ghép lợi không chỉ khắc phục được tình trạng tụt lợi mà còn làm giảm tổn thương mòn cổ chân răng do lộ chân răng lâu ngày.
4. Điều trị tủy răng – Khi mòn cổ chân răng gây tổn thương tủy:
Nếu mòn cổ chân răng đã tiến triển sâu, gây viêm hoặc hoại tử tủy, việc điều trị tủy là cần thiết để loại bỏ mô viêm, ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng và bảo tồn răng thật.
-
Bác sĩ sẽ tiến hành lấy sạch tủy bị tổn thương, làm sạch ống tủy và trám bít lại.
-
Sau đó, răng thường được phục hồi bằng trám hoặc bọc mão sứ để tăng cường độ bền và bảo vệ răng khỏi gãy vỡ.
-
Điều trị tủy giúp giảm đau nhanh chóng, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như áp xe hoặc mất răng.
Việc điều trị tủy đúng kỹ thuật kết hợp phục hồi răng sẽ giúp duy trì răng thật lâu dài và đảm bảo chức năng ăn nhai.
V. Cách phòng ngừa hiệu quả:
– Sử dụng bàn chải lông mềm, chải nhẹ nhàng theo chiều dọc hoặc vòng tròn nhỏ. Tránh chải ngang mạnh gây tổn thương men răng và lợi.
– Dùng kem đánh răng chứa fluoride giúp tái khoáng men răng, tăng sức đề kháng với axit và vi khuẩn.
– Hạn chế đồ ăn, thức uống có tính axit và đường cao Giảm nguy cơ mòn men và sâu răng.
– Khám răng định kỳ phát hiện sớm các dấu hiệu mòn cổ chân răng và các bệnh lý nha khoa khác.
– Tránh những thói quen này gây áp lực lên cổ răng, làm tăng nguy cơ mòn.
– Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ.
