Đã từ lâu, mộc nhĩ đã trở thành một nguyên liệu vô cùng quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam. Trong đông y, nó còn là một vị thuốc quý với nhiều công dụng chữa bệnh, giúp tăng đề kháng, hệ miễn dịch, giúp giải độc, và làm chậm quá trình lão hóa.
I. Cây mộc nhĩ là gì ?
Mộc nhĩ hay còn gọi là nấm mèo hoặc nấm tai mèo. Là một loại nấm mọc trên thân của nhiều loại cây thân gỗ khác nhau. Nó được sử dụng như một loại thực phẩm và dược phẩm với nhiều tác dụng như bổ huyết, thông mạch, cầm máu và cải thiện tình trạng suy nhược toàn thân.
Mộc nhĩ có mặt trên nhẵn, mặt dưới có phủ một lớp lông màu nâu. Mô nấm có chứa chất keo và mặt sinh sản nhẵn hoặc nhăn, được phủ một lớp phấn trắng do các bào tử phóng ra khi nấm trưởng thành.
Cơ quản sinh sản của đa số loại mộc nhĩ là đảm đa bào, có hình chùy, nằm sâu bên trong chất keo. Một cây có chứa một bào tử có cuống nhỏ, phát triển ở bên dưới kéo dài qua lớp bao nhầy và đến bề mặt của thể quả. Trên mỗi cuống nhỏ có một bào tử đảm. Phần thịt thường dày khoảng 1 – 3 mm. Thế quả được dùng để làm dược liệu. Tên gọi khoa học là Auricularia.
II. Thành phần dinh dưỡng:
+ Hàm lượng chất xơ rất cao, gấp nhiều lần so với các loại rau củ thông thường. Chất xơ là một yếu tố quan trọng giúp duy trì sự hoạt động của hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và hỗ trợ quá trình giảm cân.
+ Cung cấp một lượng protein đáng kể, giúp xây dựng và phục hồi tế bào cơ thể, đồng thời duy trì sự phát triển cơ bắp.
+ Chứa nhiều vitamin nhóm B như B1, B2, B3, B5, và B6, đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa năng lượng và duy trì chức năng thần kinh.
+ Đây là khoáng chất cần thiết cho việc sản xuất hemoglobin trong máu, giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu.
+ Canxi có trong mộc nhĩ giúp duy trì sự chắc khỏe của xương và răng.
+ Kali là một khoáng chất thiết yếu giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể và hỗ trợ chức năng tim mạch.
+ Polysaccharides và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính
III. Tác dụng thần kì của mộc nhĩ:
1. Hệ tiêu hóa:
Chất xơ giúp cải thiện chức năng hệ tiêu hóa một cách hiệu quả. Nó hỗ trợ nhuận tràng, giảm tình trạng táo bón, và tăng cường sức khỏe hệ vi sinh đường ruột. Ngoài ra, chất xơ còn giúp ngăn ngừa các bệnh về đại tràng, giữ cho hệ tiêu hóa luôn hoạt động trơn tru.
2. Hệ tim mạch:
Mộc nhĩ có khả năng giảm lượng cholesterol xấu (LDL) trong máu và ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch. Điều này góp phần điều hòa huyết áp và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng. Với việc bổ sung mộc nhĩ vào chế độ ăn, bạn có thể bảo vệ trái tim và hệ tuần hoàn của mình một cách hiệu quả.
3. Hệ miễn dịch:
Chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Những hợp chất này bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, giảm viêm và đau, từ đó nâng cao sức đề kháng và khả năng chống lại các bệnh tật.
4. Làm đẹp da:
Một trong những tác dụng nổi bật của mộc nhĩ là làm đẹp da. Mộc nhĩ giúp da trở nên căng mịn và hồng hào nhờ vào các chất chống oxy hóa và vitamin nhóm B. Nó còn có khả năng giảm thâm nám, chống lão hóa, giúp bạn duy trì làn da khỏe mạnh và trẻ trung.
5. Các tác dụng khác:
+ Với hàm lượng chất xơ cao và ít calo, mộc nhĩ là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai đang muốn giảm cân. Chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu, từ đó giảm lượng calo tiêu thụ hàng ngày.
+ Giúp kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả, thích hợp cho người bệnh tiểu đường.
+ Các chất chống oxy hóa trong mộc nhĩ giúp bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại và hỗ trợ chức năng gan.
+ Cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe mắt, từ đó giúp duy trì thị lực tốt và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến mắt.
IV. Cách sử dụng mộc nhĩ hiệu quả:
1. Cách chọn mua:
+ Mộc nhĩ khô: Chọn loại có màu nâu đen tự nhiên, không bị mốc hoặc có dấu hiệu bị hỏng. Mộc nhĩ khô có thể được bảo quản lâu dài và dễ dàng chế biến khi cần.
+ Mộc nhĩ tươi: Nên chọn loại tươi, không bị dập nát hoặc có dấu hiệu thối rữa.
2. Cách chế biến:
+ Trước khi chế biến, cần ngâm mộc nhĩ trong nước ấm khoảng 30 phút để nấm nở mềm và dễ sử dụng. Sau khi ngâm, rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn.
+ Mộc nhĩ có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như canh, xào, nộm. Để giữ được hương vị và các chất dinh dưỡng, nên chế biến với các nguyên liệu tươi ngon và không nấu quá lâu.
Lưu ý:
+ Mặc dù mộc nhĩ rất tốt cho sức khỏe, nhưng không nên ăn quá nhiều. Việc tiêu thụ một lượng vừa phải sẽ giúp tránh được các tác dụng phụ không mong muốn.
+ Phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
