Viêm xoang là một bệnh lý gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Các phương pháp điều trị truyền thống thường tập trung vào việc giảm triệu chứng bằng thuốc hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên, cấy chỉ đang nổi lên như một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn, đặc biệt cho những trường hợp viêm xoang mãn tính. Vậy cấy chỉ là gì, cơ chế hoạt động ra sao, và hiệu quả lâm sàng như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về phương pháp điều trị này.
I. Cấy chỉ là gì?
Cấy chỉ là một phương pháp chữa bệnh độc đáo của y học cổ truyền Việt Nam, trong đó sử dụng chỉ Catgut (chỉ tự tiêu) cấy vào các huyệt đạo để tạo ra kích thích liên tục, qua đó đạt được hiệu quả điều trị tương tự như châm cứu. Chỉ Catgut được cấu tạo từ protein và có khả năng tự tiêu trong khoảng 2-3 tuần sau khi cấy.
II. Cơ chế tác động của cấy chỉ trong điều trị viêm xoang:
Cấy chỉ chữa viêm xoang hoạt động thông qua nhiều cơ chế phối hợp, bao gồm:
1. Kích thích huyệt đạo:
Chỉ Catgut được cấy vào các huyệt đạo trên mặt. Những nơi có liên quan đến hệ hô hấp, tạo ra các tác nhân vật lý kích thích và tạo ra các phản xạ giúp ức chế và phá vỡ cung phản xạ của bệnh viêm xoang. Tùy vào bệnh lý của từng bệnh nhân mà ta sẽ áp dụng các huyệt cấy chỉ khác nhau. Các huyệt thường được sử dụng bao gồm Phong trì, Thái dương, Nghinh hương, Quyền liêu, Giáp xa, Khúc trì, Hợp cốc, Túc tam lý.
2. Tăng cường miễn dịch: Cấy chỉ tạo ra một hàng rào bảo vệ, góp phần tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, giúp bệnh nhân có sức đề kháng tốt hơn với bệnh tật và các tác nhân gây dị ứng.
3. Phản ứng hóa sinh: Chỉ Catgut sau khi cấy vào huyệt đạo sẽ tạo nên các phản ứng hóa sinh, kích thích lên huyệt vị phản chiếu một cách liên tục. Điều này sẽ sản sinh ra những chất có lợi để ức chế phản ứng sưng viêm ở niêm mạc xoang, từ đó cải thiện các triệu chứng liên quan đến bệnh.
4. Tăng cường tuần hoàn máu: Kích thích liên tục ở huyệt vị giúp cải thiện tuần hoàn máu cho vùng cấy chỉ hoặc vùng bị liệt của bệnh nhân.
5. Tác động kháng nguyên: Trong điều trị viêm mũi dị ứng, chỉ tự tiêu được sử dụng như một kháng nguyên, kích thích cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các yếu tố gây bệnh, bao gồm cả yếu tố dị ứng.
III. Hiệu quả lâm sàng của cấy chỉ trong điều trị viêm xoang:
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của phương pháp cấy chỉ trong điều trị viêm xoang. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học Việt Nam cho thấy phương pháp cấy chỉ có hiệu quả cải thiện các triệu chứng cơ năng và thực thể trong bệnh viêm mũi xoang mạn tính. Cụ thể, các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, và khó chịu ở vùng mặt giảm đáng kể sau khi điều trị bằng cấy chỉ.
Một nghiên cứu khác đánh giá hiệu quả lâm sàng của phương pháp cấy chỉ trên 38 bệnh nhân viêm mũi dị ứng cho thấy 92,1% bệnh nhân đạt kết quả điều trị tốt và khá. Các triệu chứng cơ năng và thực thể giảm cả về số lượng và mức độ so với trước điều trị.
Thời gian điều trị nhanh, mỗi lần điều trị trong khoảng từ 15 – 30 phút. Sau khoảng 10 – 15 ngày cấy chỉ, bệnh nhân có thể cảm nhận rõ hiệu quả điều trị.
IV. Ưu điểm và nhược điểm của cấy chỉ trong chữa viêm xoang:
1. Ưu điểm:
-
Không dùng thuốc, không gây tác dụng phụ như kháng sinh.
-
Tác động kéo dài, hiệu quả ổn định.
-
Phù hợp với người bị viêm xoang mãn tính lâu năm, đã điều trị nhiều cách không khỏi.
-
An toàn, ít xâm lấn, có thể lặp lại theo chu kỳ.
2. Nhược điểm:
-
Không phù hợp với viêm xoang cấp tính có sốt cao, nhiễm khuẩn nặng.
-
Cần bác sĩ có chuyên môn cao để xác định chính xác huyệt đạo.
-
Có thể gây sưng đau nhẹ tại vùng huyệt trong vài ngày đầu.
